Akredytacja – wzmocnienie i wsparcie organów regulacyjnych
Prawodawstwo Unii Europejskiej reguluje podstawowe zasady i reguły funkcjonowania akredytacji i akredytowanej oceny zgodności stosowanej w ramach szeroko rozumianego nadzoru rynku, wspierających swobodny przepływ towarów i usług. Obowiązującymi w tym zakresie są przepisy rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) 765/2008 z dnia 9 lipca 2008 r. ustanawiającego wymagania w zakresie akredytacji i nadzoru rynku odnoszące się do warunków wprowadzania produktów do obrotu i uchylające rozporządzenie (EWG) nr 339/93.
W myśl postanowień wspólnotowego prawodawstwa harmonizacyjnego akredytacja i akredytowana ocena zgodności są zalecanymi systemami we wszystkich obszarach związanych z ochroną interesów publicznych, takich jak zdrowie i bezpieczeństwo ogólne, zdrowie i bezpieczeństwo w miejscu pracy, ochrona konsumentów, środowiska i bezpieczeństwa publicznego. Systemy te są systemami potwierdzonymi w odniesieniu do tych samych zharmonizowanych wymagań dokumentów normatywnych i przepisów prawa i nie wymagają od organów regulacyjnych, centralnych lub udzielających uznania, ustanawiania specyficznych / dodatkowych zasad i procesów, w przypadku ich zastosowania w określonym celu.
Ponadto, system akredytacji i akredytowanej oceny zgodności to rozwiązania, które odpowiednio uwzględnione w przepisach prawa lub uregulowaniach normatywnych, mogą znacznie poprawić konkurencyjność krajowych podmiotów i ich efektywność. Również i w tym przypadku, rozwiązania przyjęte na bazie akredytacji i akredytowanej oceny zgodności są powszechnie akceptowalne na poziomie międzynarodowym, co znacznie obniża koszty przedsiębiorców związane z ich wejściem na określone rynki.
Akredytacja i akredytowana ocena zgodności może być uwzględniona w przepisach prawa regulujących określony obszar działalności społeczeństwa czy gospodarki, w sposób i w zakresie właściwym dla przewidzianego przez organ regulacyjny wykorzystania. Przepis prawa może ustalać dla jednostki oceniającego zgodność realizującej zadania w regulowanym obszarze:
- konieczność posiadania akredytacji i jej zakres;
- definiować rodzaj jednostki i normę zharmonizowaną w odniesieniu, do której jednostka powinna uzyskać akredytację;
- określać (np. poprzez wskazanie normy) lub opisywać procedury oceny zgodności, które powinny być stosowane przez jednostkę;
- określać dodatkowe – sektorowe wymagania dla jednostek.
Polskie Centrum Akredytacji, jako krajowa jednostka akredytująca uwzględnia w działalności akredytacyjnej wymagania przepisów prawa dotyczące akredytacji i oceny zgodności, traktując je jako dodatkowe do norm akredytacyjnych. Są to wymagania akredytacyjne stosowane w tzw. akredytacji w obszarach regulowanych. Przy akredytacji w obszarach regulowanych Polskie Centrum Akredytacji dąży do ścisłej współpracy z właściwymi organami regulacyjnymi w kontekście harmonizacji stosowania obowiązujących przepisów, uzgadniania właściwych warunków akredytacji i wzajemnej wymiany informacji, w tym w obszarze zakresów udzielanej akredytacji. Jednym z podstawowych celów tej współpracy jest ustalenie i stosowanie zasad i procesów akredytacji umożliwiających pełne i skuteczne wykorzystanie działalności akredytowanych jednostek oceniających zgodność w konkretnym, dedykowanym obszarze regulowanym przepisami prawa.
Stosowanie akredytacji i akredytowanej oceny zgodności w obszarach regulowanych przepisami prawa może wynikać z przepisów prawa krajowego, ale również z przepisów wspólnotowego prawodawstwa harmonizacyjnego. Coraz częściej w inicjatywach legislacyjnych Komisji Europejskiej zawarte są rozwiązania bazujące na akredytacji i akredytowanej ocenie zgodności. Rozwiązania te są dopuszczalne i preferowane lub obligatoryjne. Rozwiązania te zazwyczaj odnoszą się do oceny kompetencji, potwierdzenia spełnienia określonych poziomów efektów działalności lub potwierdzenia wymagań technicznych.
Taki stan rzeczy wynika przede wszystkim z zalet takich rozwiązań. Rozwiązania te są standardowo mniej kosztowne dla budżetu państwa, mniej kosztowne dla funkcjonowania gospodarki i jako systemy posiadające międzynarodowe potwierdzenie są bardziej wiarygodne i pewne w porównaniu z innymi rozwiązaniami, które wykorzystują inne niż akredytacja i akredytowana ocena zgodności, systemy weryfikacji i potwierdzeń. System wzajemnego uznawania wyników akredytacji i akredytowanej oceny zgodności, nie tylko na poziomie EU ale i, na poziomie międzynarodowym jest również istotnym ułatwieniem, zaletą i rozwiązaniem eliminującym szereg barier.
Należy przy tym mieć na uwadze, że przepisy prawa odwołując się do akredytacji i akredytowanej oceny zgodności powinny uwzględniać podstawowe zasady udzielania akredytacji, w tym powiązanie oceny zgodności z właściwymi normami akredytacyjnymi, właściwą terminologię, a w szczególności przydatność akredytowanej oceny zgodności do realizacji zadań określonych w przepisie prawa. Spełnienie tego warunku jest kluczowe dla transparentności uregulowań prawnych i ich zharmonizowania z obszarem akredytacji i systemów oceny zgodności.
Organy regulacyjne: ministerstwa, urzędy w tym urzędy centralne, jednostki administracji samorządowej i inne, które projektują nowe przepisy prawa i regulacje lub wprowadzają zmiany do już istniejących uregulowań oraz rozważają możliwość przyjęcia rozwiązania bazującego na akredytacji i akredytowanej ocenie zgodności mogą zwracać się do Polskiego Centrum Akredytacji z pytaniami i wątpliwościami. Kierownictwo Polskiego Centrum Akredytacji i nasi eksperci są gotowi udzielić wszelkich wyjaśnień i wskazówek, które pozwolą właściwie zaprojektować, uwzględnić w projektowanej regulacji i wdrożyć systemy oparte na akredytacji i akredytowanej ocenie zgodności. Takie podejście, oparte na już funkcjonujących praktykach może znacznie poprawić efektywność współpracy organu regulacyjnego i jednostki akredytującej, która jest niezbędna, zawsze wtedy, gdy akredytacja i akredytowana ocena zgodności ma wspierać funkcjonowanie konkretnych przepisów prawa.
Szanowni Państwo, jeżeli reprezentują Państwo regulatora tj. ministerstwo, organ centralny jednostkę samorządu terytorialnego i odpowiadają Państwo za legislację, przygotowują rozwiązania prawne lub zastanawiają się czy przyjąć rozwiązanie oparte na akredytacji lub akredytowanej ocenie zgodności to zapraszamy do kontaktu. Jeżeli potrzebują Państwo przedyskutowania lub omówienia jakie rozwiązanie może być przyjęte lub jaka norma może mieć zastosowanie albo jakie wymagania są zawarte w normie i nie ma potrzeby ich powtarzania w przepisach to również służymy pomocą – tylko prosimy o kontakt.
Prosimy o wypełnienie poniższego formularza zgłoszeniowego zaznaczając temat „Legislacja- regulatorzy”.